NARSİST (ÖZSEVER) KİŞİLİK NEDİR ? BELİRTİLERİ NELERDİR ? NARSİST BİREYLER NASIL İDARE EDİLİR ?

Benmerkezcilik, empatiden mahrumiyet ve öz-önem duygusu ile beraber karakterize olan kalıcı bir iç deneyim ve davranışlar bütünüdür. Narsistik kişilik bozukluğu, işlevsellik açısından kişinin karakterinde önemli bozulmalara sebebiyet verir ve buna bazı farklı patolojik karakter özellikleri de eşlik etmektedir.Narsist kişilikleri incelemeye aldığımız zaman belirgin birkaç özellikleri vardır.

 Bunlar;
-Olağanüstü ve aykırısı olduğu duygusunu taşır.
O her şeyi herkesten daha çok hak etmektedir.
-Aşk ve meslek yaşamında elde edilecek büyük başarıların tutkularıyla doludur.
-Çoğunlukla fiziksel görünümüne ve giysilerine pek düşkündür. 
 
Bu gibi özellikler narsistlerin hayatlarını etkilediği kadar başkalarıyla olan ilişkilerini de etkiler. Narsist kişiler ilgi ve ayrıcalık beklerler fakat karşılık vermeye zorunluluk hissetmezler ve karşılık vermezler ayrıca narsist insanlar kendi düşüncelerinin aksine kendilerine bekledikleri ayrıcalıklar kendilerine sunulmazsa kızar ve öfkelenirler.
Narsist kişilikler amaçlarına ulaşmak için başkalarını kullanır ve sömürürler bunu yaparken de başkalarının hislerini ve duygularını çok fazla önemsemezler çünkü onlar için kendi amaçları daha çok önem taşır ve narsist kişiliklerde kendini başkasının yerine koyma duygusu gelişmemiştir, başkalarının duygularından etkilenmezler bu yüzden de kendileri dışında başkalarının ne hissettiği ne yaşadığı pek önemli olmaz onlar için. Bir kitaptan kesit ile örnek verecek olursak; Narsist kişiliğe sahip olan temel inancını şu cümleler özetleyebilir. “Ben olağanüstü bir varlığım, diğerlerinden daha çok şeye layığım; herkes bana saygı duymalı.
”Narsist kişilerin çoğu gibi Alain de kuralların sıradan insanlar için konulduğunu ve kendisine uygulamaması gerektiğini düşünür. Alain vergi kaçırıp  yakalandığında, kendini sadece kaygılı ve kırgın değil aynı zamanda aşağılanmış hisseder! Onun gibi olağanüstü bir varlık, nasıl olur da herkes için yapılmış bir kurala uymaya zorlanabilir. Burada Alain yaptığının yanlış olduğuna değil herkes için koyulan kurala onun da tâbii tutulmasına karşı tepki gösterir. Bu kesitten de anlaşılacağı gibi narsistler herkesten farklı ve kalıplaşmalardan uzak olmak isterler. Peki narsistlik hayatımızda ve sosyal çevremizde bize olumsuzluk katsa da bir parça Narsizm yararlı olmaz mıydı ? Bir ünlü olduğunuzu düşünün yada bir konuşmacı yada başarılı bir iş insanı. Mütevazi değil de kendinden emin, özgüvenli, üstünlük kurma… gibi davranışlar karşıdakilere tatmini ve özgüveni sağladığı düşünülebilir. Narsist kişilik kendini daha kolay satabilir çünkü daha iyi olduğuna inanmıştır. Rekabet konusunda da daha az tedirginlik duyacaktır, çünkü birinciliğin kendi hakkı olduğunu düşünmektedir. Başa/yönetime geçince de daha az korku ve kaygı yaşayacaktır çünkü en yeteneklinin kendisi olduğuna inanmaktadır. Böyle rekabet veya önderlik konularında birazcık narsizim olmak faydalı olacaktır. Hayatta az da olsa kendini sevmek, beğenmek, önde görmek, kendi kurallarını yaratmak çevrenizde sizin daha çok güven ve fark edilmenizi sağlar. 
 
Peki narsizim ne zaman tehlikeli olur ?
Yukarıda belirttiğimiz birazcık narsizim dozunu abarttığımız ve sınırını bilmediğimiz zamanlar işte tehlike başlıyor demektir. Karşıdaki kişiler, narsizime dayanır ve kolay katlanırlar fakat narsistler hep daha fazlasını isterler hep daha çok katlanılsın daha çok sevilsin daha çok ilgilenilsin isterler ve bunun sonucunda çekilmez olurlar. Diğer yandan genç yaşlarda bu sonu gelmez beklentileri olan narsist kişiliklerin, “orta yaş bunalımı” sırasında ortalamaya göre daha önemli bir depresyon geçirme içinde olduklarını göstermektedir. Kuşkusuz, bu kişilikler gençlik beklentilerine ulaşamamış olmayı diğer insanlara göre içlerine daha zor sindirirler. Bu durum kendilerinin içinde yarattıkları imajı yeniden tartışmaya açar. Narsist  kişilikler çoğunlukla duygusal ya da mesleki başarısızlığı kabullenmez  ardından bir psikiyatra başvururlar ve psikoterapiden yararlanmak isterler. Peki narsist kişilikler nasıl idare edilir ? 
Narsist kişiliklere yapmamız ve yapmamamız gereken şeyler vardır.

Öncelikle yapmamız gereken şeylerden başlayalım. Narsist kişiliklere şunları yapın;
-Samimi olduğu her durumda onu taktir ettiğinizi gösterin. Bunu yapmanız,
narsist kişi sizi, onun değerini bilen akıllı biri olarak tanıyacak, sizi sürekli etkilemeye çalışmayacak, sizin yanınızdayken daha az öfkeli olacak ve onu eleştirdiğiniz de sizi daha çok dikkate alacak.
-Ona başkalarının tepkilerini açıklamaya çalışın. Bunu yapmanız narsist kişiliklerin farklı açıdan bakış açısı kazanmasını sağlar.
-Görgü ve nezaket kurallarına titizlikle uyun. Sizin için, anlamsız olabilecek bir ayrıntı, bir narsist tarafından ilgi eksikliği olarak algılanabilir. Bu yüzden görgü ve nezaket kurallarına titizlikle uymanız onlara verdiğiniz ilginin göstergesi olabilir. 
-Sadece zorunlu eleştirileri yapın ve açık olun. Narsist kişiliklerin aşırı alınganlıkları olduğundan eleştirileri hem kabul etmez hem de karşılığında sizi hatalı bulabilirler bu yüzden zorunlu kaldığınızda eleştiri yapıp her şeyi açık şekilde söylemeniz gerekmektedir.
 
Narsist kişiliklere şunları yapmayın;
-Sistematik olarak onlara karşı çıkmayın. Narsist kişiler bazen çekilmez denecek kadar rahatsız edici olurlar. Neden olduğu kızgınlık, sizi onu “durdurma” isteğine itebilir. Bunu yaptığınız zaman ona karşı çıkmaya çalışmak sizi o anlık rahatlatacak olsa da ilişkilerinizi daha da içinden çıkılmaz bir duruma sokar. Öncenden de belirttiğimiz gibi, narsist kişiliklere iltifat edin, mümkün olan her durumda onu övün. Bu size onlar tarafından eleştiri yapma hakkı da kazandıracaktır.
-Kullanılma girişimlerine karşı dikkati olun. Narsist kişiler, çekici oluşları, kendilerine olan güvenleri ve başkalarına önem vermemeleri onları korkutucu boyutlarda insanlardan yararlanan varlıklar yapar. Bu yüzden kullanıma girişimleri çok olur. Bu zamanlarda dikkatli olmanız gerekiyor.Bunları uyguladığımız şekilde narsist kişilikler ile hayatımızda anlaşıp vakit geçirmek daha kolay olabiliyor. Her insan zordur fakat yeterki anlayalım ve karşıdaki insanın çizgilerine dikkat edip ona göre davranalım. Narsist kişilikler de başta çok zor ve yorucu gelseler de onları anlayıp ona göre yaklaşırsak iletişimi ve hayatı daha kolaylaştırmış oluruz.
 
Saygılarımla,
Senanur PEHLİVAN